Omdat we willen dat zoveel mogelijk mensen dingen kunnen kopen die de wereld eerlijker, bosrijker en biodiverser maken, zetten we de kortingscodes voor de webshop nog even op een rij:
Vrijwilligers, studenten en vaste klanten van voedselbuurtbos GeuzeGroen, Kambisa!BeHeard, Mobile Orchards of de Minamba Research Farm krijgen 25% korting met de code ‘vriendenkorting’. Wie dat (nog) niet is maar te weinig inkomen heeft om onze producten te kunnen kopen zonder korting, kan gebruik maken van de term ‘gullegeesten’
Wie meer dan 20,- besteedt en geen overdreven haast heeft, kan bestellingen in Den Haag, Zoetermeer, Rijswijk of Voorburg gratis laten bezorgen met de code ‘zoetermeer’. We streven ernaar om alles wat voor 3 december besteld is, uiterlijk op 4 december te bezorgen.
Wie meer dan 50,- € uitgeeft kan bestellingen gratis laten verzenden (binnen Nederland) met de code ‘gratisverzending’
Wie eerder gekochte blikjes wil laten hervullen, krijgt 1€ korting voor een groot blik met de code ‘retourgrootblik’ en 0.50 € met de code ‘retourkleinblik’. Dit geldt ook voor de honingpotjes. Je moet ze dan wel op de markt komen hervullen. In december staan we in Den Haag, Voorburg & Zoetermeer.
We hopen dat dit helpt #blackfriday te verruilen voor ‘n #greenfriday. Veel plezier!
Verdrietig nieuws voor allen die zo gek zijn op onze Zambiaanse boshoning: per 23 november gelden nieuwe regels voor de import van honing van buiten de EU, waar onze Zambiaanse leverancier op dit moment (nog) niet aan voldoet. Ze hebben al testrapporten van het gerenomeerde Duitse honingtestlab en voldoen aan de eisen van de Warenwet, maar moeten zich nu ook bij de EU laten registreren. Totdat dat gelukt is, moeten we het dus doen met de wilde boshoning die we al hebben. De honing van onze eigen Minamba Research Farm laat nog even op zich wachten: daar was het afgelopen jaar zo koud dat de bloesems verpieterden en de bijen vertrokken.
Gelukkig hebben we nog een bescheiden voorraad honing van biologische bosboeren uit andere gebieden in Zambia. Die hebben we die op jullie verzoek ook in grotere potjes verpakt. Naast de vertrouwde 45 ml potjes hebben we nu ook 116 ml potjes, waar met onze gulle hand vaak nog wel wat meer in past – ongeveer 3x zoveel als in de kleintjes.
De Zambiaanse boshoning van een collectief dat voormalig stropers omschoolt tot biologische bosboeren, hier in potjes van 45 ml.
Zero-waste
Net als de bedrukte blikjes waar we duurzame voedselbosproducten zoals biologische mango’s, baobabpoeder, thee en wilde eetbare paddenstoelen in verpakken, kan je de potjes weer bij ons inleveren om ze opnieuw te laten vullen. Je krijgt dan 50 cent korting, en draagt bij aan onze ambitie om zo zero-waste mogelijk te produceren. (Dat is ook de reden dat onze visitekaartjes zijn gemaakt van olifantenpoep en ons papier van Zuid-Hollands bermgras.)
Je kan de honing ook kopen als deel van een cadeaupakket. Om het iedereen makkelijk te maken, stellen we voor de komende feestdagen verschillende pakketten samen.
tea time!: een blikje zumbani thee (Lippia Javanica – vooral heel lekker, maar traditioneel ook gebruikt tegen verkoudheden en luchtweginfecties), een klein potje wilde Zambiaanse boshoning en een blikje biologische kokos, mango, dadelballetjes of cranberries naar keuze. Samen voor 10,-.
bonsai-bounty: een bonsaipakket naar keuze (3 zaden, 3 zweltabletten en een bijdrage voor een stekje aan de kwekerij van de Minamba Research Farm) om thuis je eigen tropen te kweken, plus twee blikjes voedselbosproducten naar keuze en een klein potje pure boshoning uit Zambia. Samen voor 17,50 zonder gedicht, 22,50 met (standaard) kerst- of Sinterklaasgedicht
brievenbusbos: een brievenbusdoos met zes kleine blikjes voedselbosproducten naar keuze, een bonsaipakket voor op de vensterbank en een zakje gedroogde Zambiaanse bladgroenten, waarmee je altijd iets in huis hebt voor een gezonde warme maaltijd. Samen voor 25,- (ex. verzending)
brievenbusbos XL: een brievenbusdoos met twaalf kleine blikjes voedselbosproducten naar keuze Samen voor 40,- (ex. verzending)
Uiteraard kan je alle pakketten ook laten voorzien van een adoptieboom, met een digitaal of uitgeprint certificaat op naam van de ontvanger. Wil je die zelf laten kiezen? Geef dan een kadobon.
Inpak- en gedichtenservice
Op de markt pakken we je aankopen tot 24 december gratis in. Je vindt ons o.a. op de cadeau- en versmarkt in de Dorpsstraat in Zoetermeer, op 28 november en 12 december. Je kan uiteraard ook via de webshop bestellen. Om het helemaal gemakkelijk te maken, bieden we daar ook een inpakservice en een gedichtenservice.
Wil je meerdere kerst- of kadopakketten bestellen? Stuur vooraf even een mailtje, we bieden ook opties op maat.
Kambisa!-kerstpakket
Speciaal voor de kerst en mensen die ook stichting Kambisa! een warm hart toedragen, hebben we een symbolisch kerstboompakket waarvan de helft de opbrengst wordt gebruikt om de studio in het Kambisa!-buurtcentrum in Zambia te voorzien van apparatuur. In dit Kambisa!-Kerstpakket vindt je een bonsaiset met drie zaden en zweltabletten om thuis een Masuku-boompje op te kweken. Daarnaast krijg je een mini kerstboompje van zelfgeschept bloempapier, voorzien van zaden van inkarnaatklaver, phaecelia en serradella. Als je die papieren kerstboom (of ster, of kaart) na gebruik laat ontkiemen, krijg je mooie bloeiende planten die stikstof binden en de bijen blij maken. Daarnaast krijg je een digitaal certificaat voor de adoptie van een Masuku (Uapaca Kirkiana) in de Minamba Research Farm in Zambia, waar je een jaar lang aan bijdraagt.
‘Masuku’ zaden (Uapaca Kirkiana), oogst September 2024, gewassen en gedroogd. De Masuku is een geliefde fruitboom en levert volgens lokale tradities niet alleen een medicijn tegen hoesten, maar is ook leverancier van tandvleesgenezende tandenborstels, blauwe verf, termietbestendig hout en bladeren met een geur die kakkerlakken verjaagt – heel handig in de tropen! De zaden zijn slechts een paar maanden kiemkrachtig, dus zorg dat je ze uiterlijk begin 2025 plant.
Vandaag (koud, grijs) eten we traditionele soep van hele bijzondere paddenstoelen: de gedroogde kabansa’s uit het Zambiaanse miombobos: de Lactarius Kabansus. Behalve lekker en goed voor het bos en de bosbewoners, schijnen ze ook nog heel gezond te zijn: onderzoeken wijzen op de aanwezigheid heel veel eiwitten, maar ook op verschillende ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen. Terwijl chemici al die fantastische fungi-stoffen proberen te isoleren, eten wij ze gewoon zoals de natuur ze ons gaf: niet als saaie pil, maar als complete, smakelijke, paddenstoel.
Veel mensen die gedroogde paddestoelen bij ons kopen, vragen hoe je ze moet bereiden. Het standaardantwoord is heel simpel: week ze (minuut of 20), gooi het weekwater niet weg (daar zit alle smaak in!) maar giet het af (zodat eventueel zand onder in de weekbak achterblijft) en doe er verder mee wat je normaal ook met gedroogde paddenstoelen en hun weekwater doet: bak er pasteitjes mee (zoals de Zoetermeerse Bakkerswinkel), maak er soep mee (zoals wij vandaag) of maak iedereen blij met een goede risotto.
Houtgerookt Veel van de Zambiaanse paddenstoelen die we verkopen, zijn veel rijker aan smaak dan de champignons uit de supermarkt. Ze zijn gedroogd, en dus geconcentreerder. De meeste wilde bospaddenstoelen groeien vooral in het regenseizoen en moeten dan tussen de buien door gedroogd worden. De Lactarius is vrij fijn van structuur en droogt snel, waardoor dat vaak gewoon in de zon kan. Steviger paddenstoelen zoals de Russula Ciliata of de Russula Cellulata worden soms ook naast een houtvuur gedroogd, waardoor ze een rokeriger smaakje kunnen hebben. Sommige paddenstoelenverkoopsters in Chilonga houden daar niet van (ze wassen ze, deppen ze droog en gebruiken ze dan pas), maar een Rotterdamse delicatessenwinkel werd er juist razend enthousiast van: zij combineerden die houterige ondertoon met goede whisky en pure chocolade. Wees dus vooral creatief, volg je voorkeur, en laat ons weten wat je er mee doet.
Ons recept van vandaag was supersimpel, en ook geschikt voor hongerige herfstdagen waarop je nog veel andere dingen te doen hebt. Zelfs het voorgeschreven weken van de paddenstoelen sloegen we over: de kabansa zijn vrij fragiel, en kunnen ook tijdens het koken wel zachter worden. Binnen een minuut of 15 stond de soep op tafel, lekker – en nog met een beetje bite.
Olie in de pan heet laten worden, kleingesneden ui erbij, fijngesneden knoflook erbij, kabansa erbij, doorbakken tot alle uien glazig ogen, daarna zout, grofgesneden peterselie en havermoutmeel erbij. Nog even goed roeren en doorbakken, dan het hete water erbij en nog even laten trekken (tegen kook aan). Bij het serveren kan je het bestrooien met verse peper of chili. De soep is vrij sterk van smaak, dus serveer het met een neutraal brood.
Smakelijk, geniet van elk hapje #MuchingaMagic!
soep met lactarius kabansus en miombo potas zout uit Muchinga, Zambia
Wie in Zoetermeer rond struint, heeft het wellicht al gemerkt: Mobile Orchards staat tegenwoordig met een ware marktkraam op de Streekmarkt in de dorpsstraat. Samen met andere ondernemers uit de regio, verkopen we er producten uit het bos, waarvan de winst weer teruggaat naar de bescherming van het bos. Op dit moment gaat het vooral om producten uit Zambia, waar we al een groot perceel met volgroeide bomen hebben, en waar we samenwerken met biologisch producenten die onze missie delen. Zo hadden we al een honingwedstrijd om te kijken welke honing de Nederlandse markgangers het lekkerst vonden: de gecertificeerd biologische boshoning uit het noordwesten van Zambia, of de honing van voormalig stropers die worden opgeleid tot biologische boslboeren. Hoewel beide varianten buitengewoon in de smaak vielen, bleek de honing van de nieuwe bosboeren toch het populairst. De honing is inmiddels uitverkocht, maar we zijn in overleg met leverancier om te kijken of zij tussentijds nieuwe voorraden kunnen opsturen. Toegegeven, dat kost extra CO2, maar als ons plan lukt is de sociale en ecologische winst vele malen groter: mensen met weinig cash krijgen een eerlijk inkomen en toegang tot microleningen, zodat ze het bos kunnen laten staan. Dat betekent behoud van CO2-absoroptiecapaciteit, biodiversiteit, en lokale boskennis.
korting Behalve honing, verkopen we bijvoorbeeld ook eetbare paddenstoelen, kettingen & armbanden van takkenhout en bonsai setjes. Daarin zit een soort mini-adoptieboom: voor E. 7,50 krijg je drie zaden en drie zweltabletten, maar draag je bij aan het plaatsen van een stekje van een inheemse boom in onze Zambiaanse kwekerij aan de Minamba Research Farm. Wie geen zin, tijd of mogelijkheid heeft om naar de markt in Zoetermeer te komen, kan ze ook kopen in onze webshop. Met de code ‘vriendenkorting’ krijg je 25% korting op je bestelling, en wie een Zoetermeerpas toont krijgt 30% korting. Zo proberen we onze bosproducten voor iedereen toegankelijk te maken. 27 juni staan we er weer, wees welkom!
Mobile Orchards op de Streekmarkt in Zoetermeer, juni 2024
Begin maart heeft de Zambiaanse president de langdurige droogte in het land uitgeroepen tot een nationale noodstand. Hij wijt het aan de gevreesde El Niño, ‘het (kerst)kindje’, een sterke opwarming van de oostelijke Stille Oceaan langs de evenaar, waarvan de piek vaak in december optreedt. El Niño zou Oost-Afrika natter moeten maken en zuidelijk Afrika wat droger.
Het noorden van Zambia zit daar tussenin. Het kreeg de afgelopen maanden te maken met een onderbroken regenseizoen, waardoor veel jonge gewassen op de velden het zwaar kregen. We hoorden al snel dat het daar inmiddels weer regende, maar weten nog niet hoe lang dat aanhoudt of wat het effect zal zijn. Het zuidelijke deel van het land, waaronder veel ontboste gebieden, moet het met veel minder neerslag doen. De president schat in dat in totaal ongeveer 1.1 van de 2.2 miljoen hectare aangeplantte mais verloren is gegaan.
ontbossing Hoewel het voedselbos van de Minamba Research Farm in het noorden ligt, betekent de nationale droogte niet alleen een bedreiging voor de mensen, maar ook voor het bos zelf. Ten eerste is een zak maismeel nu zo duur dat veel mensen wanhopige dingen moeten doen om aan geld te komen, zoals bomen omhakken om ze als houtskool te verkopen. Ten tweede komen de boeren uit de drogere delen van het land hierdoor ‘onze’ kant op. Met hun huidige landbouwmethodes, betekent dat het kappen van bomen, om plaats vrij te maken voor eenjarige gewassen. Door dat kappen zal de regen straks wellicht ook in het noorden weg blijven. Het werk dat we doen om mensen meer inkomen uit (levend) bos te geven, is nu dus extra urgent.
Ontbossing op het perceel naast de Minamba Research Farm. Foto: Klaartje Jaspers, 2023
Deze maand vertrokken een Nederlandse student en een Nederlandse vrijwilligster naar de Minamba Research Farm om lokale boskennis vast te leggen. Daarnaast wil de student uitvinden in hoeverre het belang van lokale bosproducten mee wordt gewogen als beleidsmakers besluiten of het bos beschermd wordt, of dat het mag verdwijnen voor zaken als mijn- of landbouw.
Tegelijkertijd vragen we Zambiaanse milieukundigen om in kaart te brengen hoe we lokale soorten kunnen beschermen. Met hun hulp willen we een schaalbaar monitoringssysteem opzetten. Daarmee kunnen we succesvolle bosproducten van de Minamba Research Farm straks ook verantwoord inkopen bij andere landgebruikers, in de hoop dat ook zij daarmee genoeg aan hun bos verdienen om het te kunnen laten staan. Meer hierover lees je op minambaresearchfarm.org.
Adoptiebomenenkerstpakketten Wie wil helpen, is van harte welkom. Dat kan ook vanuit je luie stoel: help ons adoptiebomen te verkopen, koop ze voor vrienden of haal organisaties over ze te bestellen – bijvoorbeeld voor een uniek kerstpakket later dit jaar. Als ze ons tijdig laten weten hoeveel bomen ze willen, in welke prijsklasse en voor welke medewerker, kunnen wij ervoor zorgen dat elk personeelslid een gepersonaliseerd certificaat krijgt, voorzien van een boomnummer, en lokale naam en de botanische naam. Elk half jaar krijgen ze vervolgens een foto van die boom, tot de adoptietermijn afloopt. Desgewenst vullen we het pakket aan met (bonsai)zaden, gedroogde paddestoelen of een workshop. Met de opbrengst betalen we het onderzoek aan de Minamba Research Farm.
Wil je meer weten of een presentatie boeken? Neem even contact op!
2023 was een bijzonder jaar. We brachten in kaart welke bomen we hadden, werkten met student onderzoekers aan toekomstmodellen voor de Minamba Research Farm, zetten de eerste adoptiebomen op bol.com en verkochten de eerste zaden en adoptiecertificaten. Mede namens de bewoners van de Minamba Research Farm, bedanken we graag iedereen die dit mogelijk heeft helpen maken. Hele fijne dagen, en straks en heel mooi 2024! Dank voor al jullie steun.
We hadden beloofd dat we met een kadopakket zouden komen voor al die mensen die alles al hebben, maar heel blij worden als anderen meedelen in hun geluk. De eerste set in deze serie hebben we te danken aan de studenten van de Wageningen Universiteit, die eerder dit jaar op zoek gingen naar manieren waarop je geld kan verdienen aan de bescherming van het miombo-bos in Zambia: een bijzonder biodivers ecosysteem gebaseerd op verschillende soorten Brachystegia’s. Deze Afrikaanse bossen staan momenteel erg onder druk, onder meer omdat veel bosbewoners financieel afhankelijk zijn van de verkoop van dode bomen, bijvoorbeeld in de vorm van houtskool. Een van de manieren om ze een inkomen uit LEVENDE bomen te geven, is de verkoop van de boomzaden.
Tijdens de eerste reis die we na het advies van de Wageningse studenten maakten, hebben we dat gelijk uitgeprobeerd. Het hele proces om zaden (legaal) in- en uit te voeren was tijdrovend en ingewikkeld, maar inmiddels hebben we de eerste zaden binnen, inclusief het fytosanitair certificaat dat bewijst dat ze geen ziektes of ongenode gasten bij zich hebben. Het hele proces was heel leerzaam voor ons, maar ook voor de vele ambtenaren waarmee we te maken kregen en voor de Zambiaanse zadenverkopers, die nu weten hoe ze zaden kunnen oogsten, labellen, drogen en schoonmaken. Als het ons lukt de zaden hier te verkopen, kunnen zij de komende jaren een extra inkomen halen uit het behoud van hun bomen.
Bonsai
Een van de zaden die we hebben weten te bemachtigen, zijn die van de Kansalosalo, officieel de ‘Dichrostachys Cinerea‘, een hele geliefde boom, al was het maar omdat ze zo mooi is. Het is een wijdverspreidde soort, met varianten van India tot zuidelijk Afrika. De zaden die wij leveren komen uit het Muchinga-gebergte in Zambia, de vermoedelijke geboorteplek van de moderne mens. (Recent kwam bijvoorbeeld het bericht naar buiten dat bij de naburige Kalambo-watervallen een half miljard jaar geleden al gereedschap werd gebruikt om hout te bewerken!)
Het is zover, we hebben de eerste zaden van de Minamba Research Farm te koop! We hebben ze verzameld, schoongemaakt, gedroogd en fytosanitair laten testen. Voor de komende oogsten hebben we instructies achtergelaten waarmee zadenverkopers in Zambia voorlopig vooruit kunnen, zodat ze ook een extra inkomen uit bosbehoud kunnen halen als we er zelf niet zijn.
Hieronder vind je de zaden die we nu kunnen bieden:
Prijzen varieren van 2,50 tot 3,25 Euro per zakje van 5 zaden. Als je er meer koopt, krijg je korting (-10% per 10, -20% bij 50, -30% bij 100). De opbrengst gaat naar de Minamba Research Farm, waarmee we het bos en de lokale kennis van haar gebruikers willen beschermen. Wie wil bestellen kan een mailtje sturen naar klaartje@mobileorchards.com.
Dat een bos ongelooflijk veel winst oplevert, weten de meesten van jullie al. Veel bossen helen niet alleen zichzelf en hun vele bewoners, ze dragen ook nog bij aan de bescherming van een groot gebied om hen heen. Ze brengen koelte en schaduw, stabiliseren de grond, voeden de bodem, reguleren het water, bewaken de biodiversiteit, filteren de lucht. Toch blijkt het vaak nodig bossen te voorzien van een korte termijn prijskaartje, uitgedrukt in monetaire eenheden, als je wil voorkomen dat ze gekapt worden. Dat geldt zeker ook voor het stuk miombo bos van de Minamba Research Farm in Zambia, gelegen in een gebied met een zeldzaam hoge biodiversiteitsscore, gepaard met een zeldzaam hoge ontbossingsgraad.
In de veronderstelling dat je de perverse Homo Economicus alleen kan verslaan met zijn eigen wapens, ging een team studenten van de Universiteit van Wageningen op zoek naar manieren om de gebruikers van de onderzoeksboerderij het hele jaar door van een ‘regeneratief’ inkomen te voorzien: een inkomen dat niet alleen de bosgebruikers, maar ook het bos zelf ten goede komt. Ze keken daarbij niet alleen naar de inkomsten voor de Minamba Research Farm zelf, maar ook naar mogelijkheden om deze winstmodellen ook voor andere stukken miombo te gebruiken, zodat niet alleen onze eigen bos beschermd wordt, maar ook dat van andere bosgebruikers die hiermee aan de slag willen.
De studenten verkenden zeven inkomstenmodellen die samen een jaarrond inkomen zouden moeten kunnen generen, zeker als het ons lukt de komende jaren ook wat toeristen te lokken. Naast de manieren die we al bedacht hadden, wezen ze ons ook op de mogelijkheden van de verkoop van zaden en een natuurvriendelijke manier om vissen te kweken. Daarnaast merkten ze op dat we inkomen uit ecosysteemservices als het vastleggen van CO2 en het beschermen van biodiversiteit voorlopig wel op onze buik konden schrijven: de investeringskosten daarvoor zouden veel te hoog zijn voor kleine bosboeren. Extra reden om ons te focussen op ons bestaande adoptiebomenplan, dat gelukkig wel gebruikt kan worden voor iedere boom.
Tenminste drie van die bosbevorderende winstmodellen (fruit, zaden & rupsen) moeten ook op andere bosboerderijen gebruikt kunnen worden. Samen met de leden van de Universiteit van Lokale Kennis (veelal jonge stadse Zambianen met een stukje land buiten de stad) gaan we de komende tijd kijken hoe we het fruit houdbaar kunnen maken, en er meer waarde aan kunnen geven, bijvoorbeeld door het te drogen of te verwerken tot siroop, snoep of iets anders.
